Bijlmers grote broer in Berlijn, Marzahn-Hellersdorf, is zeker een bezoek waard

Denk aan de Bijlmer. Metershoge flatgalerijen, honderden meters lang. Maar dan vele, vele malen meer, soms zelfs hoger. Dat is Oost-Berlijn. En dan met name de wijk Marzahn-Hellersdorf. Net als de Bijlmer had de wijk geen goede naam. Maar ondanks de angst van veel mensen voor de wijk wordt die vrees niet ondersteund door de statistieken. 

Als we een naar gevoel zouden krijgen bij het uitstappen…dan

Wij willen er gaan kijken, omdat dit een deel is van de stad die we nog niet hebben gezien. Vorig jaar hebben ze daar in Marzahn-Hellersdorf een soort Floriade gehouden, waar we toen veel over gelezen hebben. Die tuin willen we nu in alle rust in ogenschouw nemen. We spreken af dat als we een naar gevoel bij het uitstappen op het metrostation Marzahn krijgen, we onmiddellijk rechtsomkeer maken. Want het heeft natuurlijk geen enkele zin om ‘gevaar’ op te zoeken.

Eén flat in vijf maanden

Marzahn-Hellersdorf was én is nog steeds de grootste Bijlmer-wijk (Plattenbau) van Europa. In de hoogtijdagen woonden er 250.000 mensen. In 1973 besloot het toenmalige DDR-bewind dat tot 1990 negen miljoen burgers in een nieuwe of gesaneerde woning zouden gaan wonen. Dat betekende dat er drie miljoen woningen gebouwd moesten worden.

Ze zijn uiteindelijk tot twee miljoen gekomen; in Marzahn-Hellersdorf realiseerden ze er 100.000. De eerste steen van de eerste flat werd op 8 juli 1977 gelegd, op 18 december van datzelfde jaar betrok de eerste bewoner z’n huis. Het lukten ze om in een kleine vijf maanden een flat van elf verdiepingen te bouwen.

Marzahn werd in een uptempo gebouwd. Het is dan ook niet echt mooi, maar ‘t is ook niet onaangenaam. Na de val van de muur verloor de Oost-Duitse wijk overigens bijna 40 procent van zijn bewoners aan het toenmalige West-Duitsland. Duizenden woningen stonden leeg. Logisch, bijna alle bedrijven in de wijk sloten hun deuren. De mensen vluchtten weg. De enorme wijk verloederde. Met een investering van 124 miljoen is er de afgelopen jaren hard gewerkt om de wijk van de ondergang te redden.

Geen lelijke mannen

We waren benieuwd wat we er zouden aantreffen. Het was een positieve verrassing. Het hart van de wijk is het schattige boerendorpje Marzahn. De flats eromheen zijn voor het grootste deel gesaneerd. Geen graffiti. Geen neonazi’s of andere lelijke mannen. Er is geïnvesteerd in speeltuinen. In het oorspronkelijke dorp vertelt een leuk museum veel over de wijk. Het is meteen ook een soort geschiedenisreis door de oude DDR. Gelardeerd met veel foto’s.

De reusachtige wijk waar nu zo’n 200.000 mensen wonen krabbelt er weer bovenop. Jonge gezinnen komen op de relatief goedkope woningen af. Een aantrekkelijk punt blijkt het park Garten der Welt te zijn, uitgerust met tropische kassen, kioskjes, een uitzichttoren op 119 meter hoogte waarmee je de op 12 kilometer gelegen Fernsehenturm kan zien en een kabelbaan die ook in Oostenrijk had kunnen staan.

Met die kabelbaan

Nee, deze wijk is oké. De moeilijke periode hebben ze achter gelaten, want er wordt weer gedacht aan de toekomst. Het is zeker een bezoek waard. Uitstappen bij s-bahn Marzahn. Of bij Kienberg aan de U5. Je kunt dan met de kabelbaan (lengte 1,5 kilometer) naar de andere kant. Een kaartje kost per persoon 9,90 euro. Voor dat bedrag kun je de hele dag door het park dwalen of eroverheen vliegen.

Op weg naar Spanje

Hoewel we op weg zijn naar Spanje hebben camper Smuikje en zijn baasjes even een omweg genomen naar Berlijn. Er was in de stad een beurs die bezocht moest worden en zo konden we het nuttige met het aangename verbinden, want het is absoluut geen straf om naar de Duitse hoofdstad af te reizen.

Wij zakken nu verder af naar het zuiden. Heel langzaam op weg naar Spanje, want er zijn nog vrienden te bezoeken en verjaardagen te vieren. De komende tijd maken we onze tweede e-reisgids af. Deze neemt jullie mee op reis langs de Spaanse Costa de la Luz Noord, het gebied van natuurpark Doñana naar Ayamonte aan de grens met Portugal.