Onherbergzaam natuurpark Babia y Luna is van een ruige schoonheid

Hoe snoezig kunnen namen zijn? Babia y Luna bijvoorbeeld. Babia klinkt al lief. Of neem nou Luna. Het zijn eerder namen voor een tevreden kirrende baby of een meisje met appelwangetjes, denk je. Helaas, niets is minder waar. Babia y Luna is de de naam van een zeer bergachtig, ruig natuurpark gelegen in Castilië en León, tegen de grens van Asturië aan. Een park waar de mens zich tijdens de wintermaanden staande moet weten te houden in de regen, bittere kou, snoeiharde wind en meters sneeuw. Een gebied waar de huizen dikke muren en kleine ramen hebben. De afgelegen bergvallei is leeg en deels onherbergzaam.

Maar ondanks dat alles is Babia y Luna een reis waard. Zeker als het zomer is. De natuur en de enorme bergketens maken indruk. Je voelt je hier af en toe nietig en onbetekenend. En als je van stilte houdt…

Scherp afgetekende bergketens van de Cordillera Cantabria omhullen het langgerekte dal dat vooral uit groene weides bestaat. Babia is de naam van de streek. De aanduiding Luna wordt geleverd door de gelijknamige, in de zomer voortkabbelende rivier, die in de lente verandert in een watersnelweg.

Hooggelegen vallei

Het is een hoge vallei waarbij meer dan vijftig procent van het terrein boven de 1500 meter ligt. De bijna altijd groene weides zijn al eeuwenlang de voederplekken van de beroemde Merino-schapen uit het droge Extremadura. Vroeger liepen de schapen en hun herders in het het voorjaar honderden kilometers naar Babia. Tegenwoordig worden de meeste schapen naar de relatief vochtrijke provincie gebracht met vrachtwagens. Zijn de weides altijd groen? Nee, helaas niet. De opwarming van de aarde heeft ook Babia bereikt. Enkele jaren geleden schrok Spanje van de foto’s van het vrijwel lege Barrios de Luna-stuwmeer.

Het terrein is karig. De natuur wordt beïnvloed door de Atlantische Oceaan, maar je merkt er ook al de invloed van het mediterrane klimaat. Enorme bossen zoals in het noordelijk gelegen Asturië zijn er niet. De regen komt moeilijk over de bergen. Zo nu en dan duiken er wat plukjes bomen op. In het uiterste noorden van natuurpark Valles de Babia y Luna loopt af en toe de bruine beer rond, afkomstig uit de noordelijk gelegen buurnatuurgebieden Somiedo en Teverga.

Als je een beer tegenkomt…

De kans dat je beren in het echt tegenkomt is nihil. In de afgelopen dertig jaar is dat ’slechts’ zeven keer gebeurd, melden de autoriteiten. Maar: er zwerven mede door de natuurbescherming (gelukkig) steeds meer beren rond én de mens trekt met wandelstok of mountainbike steeds verder de bergen in. Niet voor niets dat bij ons op de kleine camping Río Luna een grote poster hangt met het advies wat je moet doen áls een beer je spot.

Paniekerig wegrennen hoort daar dus niet bij. Rustig blijven, hem of haar goed aankijken, lieve geluidjes maken en langzaam, heel langzaam teruglopen. Om een verrassing met een beer te voorkomen kun je beter tijdens het wandelen wat geluid maken. Wij hadden op onze wandelingen als voorzorg een giga-koeienbel meegenomen. De beren bleven gelukkig weg, maar onze oren werden er horendol van. Een pleister om de klepel dempte uiteindelijk ons gebeier. Tot zover het hoofdstuk beer. Gelukkig zijn er ook nog andere schepsels in deze vallei. De wolf, de otter, de steenarend en de vale gier voelen zich er thuis, net als herten en wilde zwijnen. De kans dat je de schuwe wolf tegenkomt is gelukkig ook nihil. Zeggen ze.

Zie ook: Bergen, bossen én beren in het Asturiaanse Teverga

Hoge bergen met de topper Peña Ubiña op 2417 meter

We hadden het er al over: deze vallei wordt omgeven door hoge bergen. Je rijdt eigenlijk door en evenwijdig langs de bergketen van Cantabrië, de Cordillera Cantábrica, waarvan de bergtop Peña Ubiña het hoogst is met zijn 2417 meter. Het is een karstgebergte met oude gletsjervalleien. Peña Ubiña is trouwens niet de enige ‘tweeduizend meter’ in dit jonge natuurpark. Cordillera Cantábrica telt nog tientallen andere bergtoppen van meer dan tweeduizend meter hoogte.

Babia y Luna is nog maar net opgericht. In 2015 opende de deelstaat Castilië y León het park met het doel de natuur beter te beschermen én het toerisme te promoten. Dat laatste schept hopelijk werkgelegenheid waardoor de trek naar de grote steden wordt afgeremd of voorkomen. Of dat gaat lukken is nog onduidelijk. De toeristische ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen. De wandelpaden bijvoorbeeld zijn soms slecht aangegeven. Of je moet op je rug onder prikkeldraad door, want een of andere sukkel had het wandelpad radicaal afgesloten.

Torrebarrio en San Emiliano

De beste plek om naar Pena Ubiña te wandelen is vanaf het dorpje Torrebarrio, dat enkele kilometers ten noorden ligt van het toeristische hoofddorp met de Italiaans klinkende naam: San Emiliano. Er loopt een wandelpad langs én naar de top. We kozen, daar we geen berggeiten zijn, voor de ‘makkelijke’ route. Dus niet naar de top, maar naar de voet van de Pena. Nog steeds indrukwekkend want je bereikt een hoogte van bijna 1800 meter. Het uitzicht op de voet van de berg is adembenemend. Je kijkt ver het dal in en ziet in de verte de andere bergen liggen. 

Eén mooie punt kun je vanaf de wandelplek aan de voet van Ubiña net niet zien en dat is de bergpas Puerto de Ventana aan de LE-481. Die pas ligt tegen de grens met het bosrijkere Asturië aan. Aan de LE-481 is een parkeerplaats waar je ook weer goed kan kijken naar Ubiña en de lagergelegen kronkelige bergweg.

Drie supermarkten en twee bakkers

San Emiliano is trouwens het hart van de streek. Als je boodschappen wilt doen of een restaurantje zoekt dan zit je er goed. Het dorpje telt liefst drie supermarkten die naast levensmiddelen, wasmiddelen of brood ook schroeven, muizenvallen of schrikdraad aanbieden. De hele vallei telt overigens maar twee bakkers. 

Op de website van de gemeente San Emiliano vind je veel informatie over de diverse wandeltochten. Ook het gemeentelijke samenwerkingsverband de ‘Vier valleien’, Quatro Valles, bezit veel informatiemateriaal, zij het dat het helaas allemaal in het Spaans is.

Starlight-initiatief

De gemeentes hebben zich trouwens aangesloten bij het Starlight-initiatief van de Unesco. Het is de bedoeling de natuur te beschermen tegen te veel licht. Zo blijft de vallei dus donker, waardoor er ’s nachts voor de sterrrenkijker een paradijs ontstaat. En dat klopt. De hemel is aardedonker. Logisch ook. Er wonen nauwelijks mensen in de vallei.

Het natuurpark heeft een camperplek en twee campings. Er zijn wel wat hotelletjes en vakantiehuisjes (casas rurales), maar het houdt niet over. Op kampeergebied is er van alles mogelijk. De primitieve camping Río Luna verhuurt bijvoorbeeld ook huisjes, zij het dat ze wat onderhoud en een goede poetsbeurt kunnen gebruiken.

Zie ook: wandeling Sena de Luna (Wikiloc-gps)

Zie ook: meer informatie over deze fascinerende vallei kun je vinden in het grote Spaanse routeboek