Salamanca, de gouden stad

Salamanca moet je gezien hebben. Het is dé stad met prachtige monumenten en kerken, rijkversierde muren en indrukwekkende pleinen. Ooit roemde een reisgids Salamanca als ‘het tweede Rome’, maar die term is overdreven. Rome is rijker aan geschiedenis, is ook groter. De vermelding ‘gouden stad’ klopt dan wel weer, zeker als de avondzon de zandstenen monumenten warm verlicht. 

Salamanca is apart. Een renaissancejuweel op de dorstige hoogvlakte van Spanje. Een plek waar geschiedenis werd geschreven, een plek waar dictators zoals Franco ‘groots’ werden, een plek waar tienduizenden studenten in de op drie na oudste universiteit van Europa hun kennis verrijken. 

Een stad met geschiedenis: Franco

Een plek waar de rector, schrijver en kritische geest Miguel de Unamuno van diezelfde universiteit couppleger en massamoordenaar generaal Franco in een openbare zitting tijdens de Spaanse burgeroorlog (1936-39) min of meer uitschold. Unamuno kon nog net gered worden van een openbare lynchpartij, maar stierf kort na zijn ontslag toch. Volgens sommigen onder verdachte omstandigheden. 

In onze nieuwe reisgids vertellen we iets meer over de stoere Bask Unamouno en de andere kant van dat mooie Salamanca. In Salamanca kun je het voormalige huis-museum van Unamuno aan de Calle Libreros 25 bezoeken dat een eerbetoon aan hem is. Je krijgt van alles te zien over Unamuno en bijvoorbeeld zijn Origami-verzameling, maar de in Spanje beroemde rede waarin hij Franco’s bloedige burgeroorlog veroordeelde, is weggemoffeld.
Je vraagt je af waarom er überhaupt een Unamuno-museum bestaat als je zijn toespraak met de zin “Overwinnen is niet overtuigen” en de oorlog is een “Guerra incivil” niet uitlicht. Toch niet om zijn Origami-werkjes? Of het feit dat ‘ie de baas van de universiteit is geweest?

Terug naar de huidige tijd:

Terug naar de huidige tijd. Salamanca is een stad die door kerk en koning verrijkt werd met geloof, sier en pronk. Het was, en is, een intellectuele oase op de karige Meseta (hoogvlakte). Dat vindt het toeristenbureau ook, want deze recreatieve reclamemakers noemen Salamanca dan ook ‘Stad der denkers’.

Maar Salamanca draagt ook andere eretitels. De kalkstenen muren krijgen een oranjerode gloed als de zon verdwijnt na een warme dag. Het zet de stad in een betoverend licht. Vandaar de ‘gouden stad’, een van de andere bijnamen van Salamanca.

Het is een stad om ‘s avonds door de straten te zwieren op zoek naar romantische plekjes. Alleen: je bent niet alleen. Net als jij vinden heel veel mensen dat ze de stad moeten bezoeken. Het is nog net geen Venetië. Daarvoor is het centrum nog te levendig met locals en studenten. Maar op sommige vakantiedagen en weekeinden loopt het qua toeristen de spuigaten uit (zie ons filmpje onderaan dit verhaal) .

Zoek de rustige momenten voor een bezoek

Wil je op een rustig moment rondkijken? Ga dan in het voor- of najaar. Persoonlijk houden we van februari, maart of oktober en november. De vakanties zijn dan voorbij, de tarieven lager en het weer koeler. Behalve als je Spaans wilt studeren. Dan ontkom je waarschijnlijk niet aan de zomerperiode :-). En aan je medestudenten. Elk jaar proberen 25.000 buitenlandse studenten de Spaanse taal onder de knie te krijgen.

Eén belangrijk woord Spaans geven we je alvast mee: ‘Una Caña’. Dat is Spaans voor ‘een biertje van de tap’. Voor als je de eerste les net hebt gehad en bij wilt komen in een bar. Als je naar een Cerveza vraagt krijg je waarschijnlijk een duur flesje. Met een beetje pech zelfs Heineken. 😉

Geringe afstand

Het meest interessante deel van Salamanca, vanaf Puente Romano tot aan Plaza Mayor, is niet groot. De afstand bedraagt 1,1 kilometer en op die lijn liggen ook nog de meeste interessante monumenten en pleinen. Natuurlijk heeft de stad nog veel meer te bieden, maar als je weinig tijd hebt zou je de échte hoogtepunten kunnen bezoeken zoals zoals de twee kathedralen én Plaza Mayor. De woonwijken ten noorden, westen en oosten van Plaza Mayor zijn duidelijk minder interessant. Die laten we dus links liggen, behalve als we willen stappen. 

Geef Salamanca eens wat meer tijd

O ja, lieve toeristen. De stad is beslist meer tijd waard dat twee overnachtingen. Je doet deze mooie stad met een dergelijke beperkte bezoektijd een beetje te kort. Loop eens door de prachtige openbare bibliotheek in Casas de las Conchas, ook wel bekend als het huis met de schelpen. Of ga eens naar Casa Lis, het rijke art-nouveaupaleis-museum dat ’s avonds de glas-in-loodramen prachtig verlicht.

Dé Plaza Mayor

Volgens velen, waaronder het toeristenbureau, is Plaza Mayor van Salamanca het mooiste centrale plein van Spanje. We hebben veel Plaza Mayors gezien, zoals die van Barcelona, Madrid, Bilbao en Cáceres, en we geven ze een beetje gelijk. Mooi is het plein uit de 18de eeuw zeker.

We houden van deze centraal gelegen pleinen. Als wij een nieuwe stad zouden mogen bouwen dan zouden we, net als de Spanjaarden, beginnen met één centrale plek, waar alle mensen samen kunnen komen. Een hart, waar de rest omheen komt te liggen, en waar dus alles net als het leven begint en eindigt.

Veel meer informatie over Salamanca kun je vinden in ons nieuwe digitale reis- en routeboek ‘Het Grote Spaanse routeboek’

Maar of het de mooiste is van dit enorme land? Nee, bijna iedere Spaanse stad heeft op zijn manier een bijzonder plein. Dat van Bilbao bijvoorbeeld is ook een beauty, net als de Plaza Mayor van Salamanca’s buurtgemeente Cuidad Rodrigo of Cáceres in Extremadura. Ze zijn anders van vorm. Maar zijn wel het passende, altijd weer mooie hart van een stad.

Het sterke punt van Salamanca’s plein is natuurlijk zijn symmetrische vorm, hoewel het plein niet echt vierkant is. Het is een vierhoek. Het is een plein met 88 arcades, voorzien van gebeeldhouwde medaillons. Die van dictator Franco werd enkele jaren geleden gelukkig weggehaald.  

Dus…

Pak een terrasje, kijk en luister. Hoor je het gezellige geroezemoes? Zie je de restaurants en het lekkere eten? Hoor je de klinkende wijnglazen? Blijf nog even. En geniet. 

Filmpje over Salamanca (YouTube)