Als het gouden licht de heilige kloof van Ribeira Sacra raakt…

Ribeira Sacra, de heilige oever. Wat moet je van zo’n gewichtige naam verwachten? Kloosters? Kerken? Bedevaartgangers? Monniken die zwijgend hun werk verrichten op het land? Je verwachting wordt in ieder geval niet teleurgesteld als je reist langs de groene rivieroevers van Ribeira Sacra. Dit ‘heilige land’ in de Noord-Spaanse deelstaat Galicië heeft ‘het’ allemaal. 

Of had, moet je zeggen, want de monniken zijn inmiddels verdwenen. Maar hun stenen geschiedenis in de vorm van kerken, kloosters en begraafplaatsen staat nog fier overeind. De  bedevaartgangers zijn er trouwens ook nog steeds. Ze raken het gebied rondom de rivieren Sil en Miño even aan op weg naar die andere heilige plaats: Santiago de Compostela. Het is dé alternatieve winterroute als er sneeuw ligt op de noordelijker gelegen bergen van de Camino Francés.

Enorme kloven

De streek rondom de heilige oevers was eeuwen geleden moeilijk benaderbaar. De rivieren lopen door enorme kloven, waarvan sommige hellingen zelfs een stijgingspercentage van 50 hebben. Vandaar dat het geloof gretig bezit nam van deze honderden meters lange hellingen. In een afgelegen gebied word je immers niet gauw gestoord in je gebeden. En ze waren redelijk veilig voor de aanvallen van de islamitische veroveraars uit het Andalusische zuiden.  

Maar liefst 18 kloosters en kerken waren er te vinden. Naar verluidt zou je in deze magische streek de hoogste concentratie aan Middeleeuwse gebouwen van Europa vinden. In de 6de en 7de eeuw werden de eerste stenen gelegd. Met de opkomst van het christelijke koninkrijk in Asturië  en het bedevaartsoord Santiago de Compostela nam de kerkelijke bebouwing rond de 10de eeuw nog meer toe. Sommige kerkjes en kloosters zijn inmiddels gerestaureerd of omgebouwd tot een hotel.

Hoe een klooster in een hotel veranderde

Bijzonder in dit wijngebied is bijvoorbeeld het enorme Benedictijnen-klooster Monasteiro de Santo Estevo de Ribas de Sil. Hooggelegen aan de rand van de rivier Sil ademt het complex eeuwenoude kerkelijke geschiedenis. Het klooster is nu een hotel geworden dat wordt beheerd door het Spaanse staatsbedrijf Parador.

In de buurt van het nietige dorpje Parada de Sil vind je nog een Romaans kerkje uit de tiende eeuw, onderdeel van het klooster Mosteiro de Santa Cristina. De soberheid en eenvoud straalt ervan af. Rondom het altaar zie je schilderingen van inmiddels ruim duizend jaar oud. De heiligen achter het altaar zijn indrukwekkend, zeker als een eenzame zonnestraal het binnenwerk van het intieme kerkje belicht. 

Reizen in de zomermaanden?

Als je het heiligdom wilt bezoeken doe dat dan niet in de zomermaanden of de weekeinden. Dan wil iedereen het geloofsgebouw bezoeken. Auto’s worden inmiddels geweerd. Je kan er wandelend komen over de twee kilometer kronkelende weg. Maar ook hier weer, de weg is steil. Je kan ook de speciale bus pakken die dieselend de groene omgeving ‘verzorgd’.   

Wil je meer weten over de magische vallei Ribeira Sacra en de indrukwekkende kloof Cañon do Sil? Kijk dan eens naar ons routeboek ‘Het grote Spaanse routeboek’. Daar beschrijven we de hoogtepunten van de vallei uitvoerig.

De Romeinen wisten de reusachtige kloof al veel eerder te vinden. In de buurt lag een enorme goudmijn (Las Médulas). Goud dat het oorlogvoerende en expanderende Romeinse Rijk goed kon gebruiken. De soldaten kwamen inwendig niets tekort. Ze namen de wijnstokken uit Italië mee. De honderden meters diepe en kilometers lange kloven bij de rivier Sil beschermden hun druiven tegen de felle wind. Veel later zouden de wijnen zelfs geëxporteerd worden naar het Vaticaan in Rome.

Geen goedkope wijn

Nu nog wordt er wijn geteeld in Ribeira Sacra. Goedkoop is het niet. Bijna alle druiven worden er met de hand geplukt, want op een helling met een percentage van 50 procent blijft geen trekker staan. Dat oogsten is niet iets voor watjes, want het is soms best gevaarlijk werk. Het is vooral de rode wijn die in de winkel ligt. De zeldzamere witte wijn smaakt ons beter.

De kloof rondom de rivier Sil is nu ook een toeristisch gebied. Vooral de Spaanse toerist weet deze Cañon do Sil goed te vinden. Het is, vinden wij, een juweeltje in het binnenland van Galicië. De rivieren zijn in de jaren vijftig en zestig afgedamd, waardoor er een toeristische boot kan varen op de rivieren Sil én Miño. Mountainbikers en wandelaars kunnen er hun hart ophalen, want er zijn speciale routes uitgezet. 

Zwijgend kijken naar de zonsondergang

Het meest magische zijn de uitkijkposten die als adelaarsnesten toezicht houden op de honderden meters lagere rivier, de kleine bodega’s en de groene bossen. Bijzonder is het uitzichtpunt Balcóns de Madrid. Maar ook de camping Cañon do Sil bij het gehucht Castro is gezegend met een bijzondere uitkijkpost.

Zeker als de avond valt en de zon zich terugtrekt wordt het rivierdal ‘gevuld’ met gouden stralen. Niet voor niets dat groepjes toeristen zwijgend naar dat indrukwekkende dal kijken als de zon ondergaat. Hun voorgangers, de monniken, waren eeuwen geleden ook al onder de indruk van dit schouwspel van de natuur. 

De Romeinse goudmijn: Las Médulas

Mocht je wat meer van de Romeinen en hun goudmijn willen weten dan kun je vanuit Ribeira Sacra (Parada de Sil) redelijk makkelijk hun mijn bereiken. Het is een rit over een mooie, kronkelige weg. De ruim 100 kilometer lange route duurt bijna twee uur. Het is zeker een bezoek waard.

• Zie ook: toerismebureau Ourense
• Zie ook: toerismebureau Parada de Sil
• Zie ook: camping Cañon do Sil
• Zie ook: Spain.info (Engelstalig)