Juli 2013. De bouwkranen staan roerloos naast het witgeverfde hotel dat afsteekt in het uitgedroogde zuid-Spaanse landschap van natuurpark Cabo de Gata. Onkruid groeit op de muren. Het verfwerk op de tussenverdiepingen is half af, alsof de schilder haastig is weggeroepen. Het 21-verdiepingen tellende bouwwerk staat leeg. De zee klotst tegen de voet van het enorme bouwwerk aan, slechts gescheiden door een rommelig geasfalteerde bouwweg.
Vier jaar later. Het complex met de naam El Algarrobico in de kustplaats Carboneras, dat voor 96 procent afgebouwd is, zal nooit meer zijn deuren openen. Integendeel, als alles doorgaat verdwijnt het tientallen miljoenen dure bouwwerk en de 400 kamers met behulp van de sloophamer.
Dat laatste is het gevolg van een jarenlange juridische strijd tussen de milieubeweging, waaronder Greenpeace, de projectontwikkelaar en de gemeente Carboneras. De hoogste rechterlijke instantie van Spanje heeft een dikke, rode streep door het hele project gehaald, want het hotelcomplex ligt in een beschermd natuurpark.
Dat gevecht heeft lang geduurd. Als de projectontwikkelaar Azata del Sol in 2003 begint met de bouw van het eerste megahotel na goedkeuring te hebben gekregen van de gemeente Carboneras gaan de alarmbellen rinkelen bij de milieubeschermers. Cementmolens in een natuurpark waar nauwelijks huizen of hotels gebouwd mogen worden? Dat mag niet! Ze stappen naar de rechter om na dertien jaar strijd te eindigen bij het hoogste orgaan; het constitutionele hof.
Cabo de Gata
Het park Cabo de Gata dat in het droogste gebied van Spanje ligt, is prachtig. Het bestaat grotendeels uit vulkanen die miljoenen jaren geleden zijn ontstaan. Het is een semi-woestijn met bijzondere planten en dieren. De kust is op een paar dorpjes na onbebouwd en dat is Spanje bijna een godswonder. Onroerend goedhandelaren, aannemers en arme gemeentes hebben elkaar gevonden bij het toeristisch rijp maken van bijna de gehele Spaanse kust. Miljoenen toeristen willen naar de kust; het geld dat ze meebrengen kunnen de gemeentes goed gebruiken.
Daarnaast levert het banen op in een land waar de werkloosheid in slechte tijden soms oploopt naar de veertig procent. De gemeente Caboneras doet het wat de werklozen betreft iets beter, maar ziet na de kredietcrisis binnen vijf jaar het percentage werklozen exploderen van 8 naar 23 (2013).
Dan komt de bouw van een dergelijk mammoetproject beslist als geroepen, zeker omdat deze projectontwikkelaar niet een, maar zeven van dergelijke giganten had willen neerzetten. Natuurlijk allemaal voorzien van een waterslurpend golfpark. En dat in een gebied met nauwelijks regen.
Sommige bewoners moeten niets hebben van de lawaaiige natuurliefhebbers die keer op keer het hotel bezetten, groen inpakken of in 2014 er met grote letters ´Hotel ilegal´ op verven. Wie goed naar de actiefoto kijkt die Greenpeace naar de Smuikje-redactie heeft gestuurd, ziet dat er links heel klein ´Hotel Si´ is geschilderd. Dat heeft beslist geen natuuractivist gedaan.
De hoteltegenstanders gaan na 2003 fel in de aanval, waarbij het hotel voor Spanje zich ontwikkelt tot een symbool. Een symbool dat staat voor natuurgebieden die slecht beschermd worden door de overheden. Soms is er corruptie, waardoor de regels wat soepeler worden gehandhaafd, maar vaker is het een zwakke of gemakzuchtige overheid. De laatste jaren worden de teugels aangetrokken, maar de schade is groot. Als het hotel El Algarrobico uiteindelijk gesloopt wordt, blijft er toch een zes hectare grote betonnen puist over die moeilijk weg te werken zal zijn in het landschap.
De e-reisgids over het Zuid-Spaanse natuurgebied Cabo de Gata – Costa de Almería is een echt kijk- en leesboek met veel details, 572 pagina’s, bijna 800 foto’s, 88 kaarten, films en wandelroutes (gps). Beschreven worden het natuurpark Cabo de Gata, mooie stranden en de halfwoestijn met de spaghettiwestern-dorpen. De authentieke havenplaats Almería met haar Arabisch kasteel krijgt alle aandacht, terwijl het achterland wordt bekeken zoals het onontdekte Sierra de los Filabres en de verlaten mijnen.
Prijs: 23,99 euro. Meer info? Klik hier.
Interesse? Ga dan naar: Apple Bookstore Of: Boekenbestellen.nl (Pdf)
Doñana
De overheid zelf is niet altijd koersvast. Doñana aan de westkust van zuid-Spanje bijvoorbeeld is een ander bedreigd natuurpark dat zijn status als beschermd gebied van de Unesco kwijt kan raken. De aardbeientelers rondom het park, en de golfparken pompen veel te veel grondwater op, waardoor Doñana een woestijn dreigt te worden. Er zijn duizenden illegale waterbronnen, maar tot nu toe zijn er pas een paar bronnen gesloten.
Een oliemaatschappij wil daarnaast nog een gasleiding door het park aanleggen. De aangrenzende rivier moet uitgebaggerd worden, waardoor de ondergrondse watervoorraad nog meer daalt. De regionale regering aarzelt, want de zuidelijke economie kan wel een zetje gebruiken. Spanje heeft, vinden de milieucritici, te veel natuurparken die op papier wel beschermd worden, maar in de praktijk niet.
Een voorbeeld hoe praktijk en wetgeving elkaar in de weg zitten, laat het gebied rondom camping Cabo de Gato zien in het gelijknamige natuurpark. De camping ligt middenin het natuurgebied, maar ernaast staan enorme kassen, geschikt voor de teelt van groenten en planten. Het bouwsel is bedekt met plastic, de kasmuren zijn meters hoog.
146 pagina’s, 212 foto’s, 25 kaarten en een filmpje. Meer info? Klik hier. Interesse? Ga dan naar: Apple Bookstore Een kas in natuurgebied
Hoe kan zo´n kas nu middenin een natuurgebied staan, vragen we de campingmedewerkers. De een haalt zijn schouders op. Hij heeft geen idee. Een andere medewerker meldt dat de kas niet meer mag uitbreiden. Als we door het gebied fietsen, zien we meer kassen staan. We zien ook dat sommige kassen die je nog terug kon vinden op een oude kaart van 2005 inmiddels wel verdwenen zijn. De plastic overblijfselen wapperen in de wind.
Er zijn gelukkig ook lichtpuntjes in de strijd om de vierkante meters. De geplande sloop van de witte hoteldoos El Algarrobico – wanneer is overigens onduidelijk – zou werk scheppen voor zo´n vierhonderd arbeiders, meldt Greenpeace. Eind goed, al goed. Toch?
El Algarrobico – maart 2019
19 maart 2017
Wat een bijzonder verhaal zeg en wat een absurd complex om dat zo in zo’n gebied neer te zetten. Maar goed dat het bij dit ene bouwwerk is gebleven.
19 maart 2017
Interessant. Afbreken en natuur herstellen.
19 maart 2017
Ik zag op jouw blog dat er ook huizen leegstaan die nooit gebouwd hadden mogen worden. De foto’s waren duidelijk genoeg.