Burgos, stad van ridder El Cid en dé kathedraal

Burgos is een aardige stad. Het centrum is gezellig, mede door de aanwezigheid van de flaneerboulevard Espolón langs de rivier Arlanzón. Het is ook een makkelijk te bewandelen stad, want de belangrijkste zaken zoals de machtige gotische kathedraal liggen in het kleine centrum.

De stad telt ruim 174.000 inwoners en ligt strategisch ten opzichte van Madrid en de noordelijke kust. Het is ook een belangrijke rustplek voor de pelgrims naar Santiago de Compostella. Het is dan ook een handelsstad te midden van een belangrijke landbouwstreek. Burgos is officieel gesticht in 884 als Christelijk bolwerk tegen de islamitische veroveraars. 

De kathedraal, hét middelpunt van Burgos

Nu we het toch over die raar gevormde kathedraal hebben, die kerk is hét middelpunt van Burgos. Ze is enorm. Ze meet meer dan 100 meter lang en is op het breedste punt zestig meter breed. De kerktorens komen boven de 80 meter uit. De koepel binnen de kerk tikt de vijftig meter aan. Omdat de bebouwing, zoals het vaak gaat in oude steden, erom heen ligt, krijg je moeilijk zicht op de kathedraal die op de UNESCO-werelderfgoedlijst is gezet. 

Het mooiste uitzicht over het stenen woud aan kerktorens en torentjes krijg je vanaf het hoog gelegen uitzichtpunt Mirador de Castillo in het noordelijk gelegen Parque del Castillo. Je kan er makkelijk lopend heen, of met een auto en toeristentreintje. Onder dat uitkijkpunt ligt een café-restaurant vanwaar je bij slecht weer ook de stad en de kathedraal kan bekijken.  

Wil je nog hoger dan kom je in een park de ruïnes van het kasteel van Burgos tegen. Je ziet de dikke, gerestaureerde muren staan die deels nog uit de 8ste eeuw stammen. Gezegd wordt dat dit een kasteel van de Visigoten is geweest. Deze heersers werden uiteindelijk verdreven door de invasie van de islamitische arabieren in de 8ste eeuw. De troepen van Napoleon bliezen het kasteel uiteindelijk in 1813 op tijdens hun terugtocht uit Spanje. 

De kathedraal Santa María

Terug naar de kathedraal. Het bouwwerk is eeuwenoud en dus is er in de loop der tijd flink gesleuteld aan de kerk. Ooit stond er een simpele romaanse kerk, maar in het begin van de dertiende eeuw werd die gesloopt om plaats te maken voor een imposant gotisch bouwwerk, waarbij de invloeden uit Noord-Europa zichtbaar werden.

De nieuwe kathedraal weerspiegelde de groeiende macht van het koninkrijk Castilië. Gebouwd werd er zo’n vijfhonderd jaar, inclusief een pauze van tweehonderd jaar. Eén van de bouwers was Jan van Keulen die zich ook bezig hield met de Keulse Dom. 

De hoofdingang is te vinden bij Portico del Sarmental, aan de Plaza del Rey San Fernando, die versierd is met de mooi gebeeldhouwde scènes uit het leven van Jezus Christus. 

Zicht op de kathedraal vanaf het plein Santa María

De poort Santa María, goed te bekijken vanaf Plaza de Santa María. heeft een prachtig groot raam (roset) dat lijkt op die van de Franse kathedralen. Vanaf dat plein heb je een prachtig zicht op de twee grootste kerktorens die, als de lampen ‘s avonds aangaan, majestueus tevoorschijn komen.

Ter info: Burgos staat niet vermeld in ons routeboek. Wel de gebieden ten westen en noordoosten van de stad.

El Cid

Binnen de kathedraal kun je eenvoudige pronkgraf van de ridder El Cid en zijn vrouw terugvinden, als je goed zoekt. Want een pronkgraf is deze eenvoudige marmeren plaat op de vloer niet. Geeft niet, zeggen de inwoners van Burgos. De héle kerk is eigenlijk een monument voor de ridder uit de elfde eeuw die volgens de verhalen vroom tegen de toenmalige islamitische veroveraars vocht. Maar volgens sommigen was het ook een gewone roofridder, soms ook in dienst van diezelfde islamitische veroveraars.

Waarom is El Cid is ondanks zijn wispelturige oorlogsvoering zo belangrijk voor Spanje en Burgos? Hij is in de twaalfde eeuw groot gemaakt in de Spaanse literatuur als nobele strijder tegen de moslims. Een oorlog (de Reconquista) die tenslotte zeven eeuwen heeft geduurd. En El Cid werd geboren bij Burgos. 

Een echt pronkgraf

Wel duidelijk te zien is een ander graf in de Kapel Capilla del Condestable. Ook van marmer en voorzien van prachtig gebeeldhouwde edelen die teder naast elkaar liggen. Deze Condestable Velasco en zijn vrouw Mencia zijn zo levensecht afgebeeld alsof ze elk moment wakker kunnen worden.   

Niet rank zoals in León

Vergeleken met de ranke kathedraal in León is die van Burgos moeilijker te bevatten. Het een ‘dikzak’ waarbij allerlei gebouwen en nissen zijn aangebouwd. Het moest een pronkstuk worden voor de stad en daarom bezit deze kathedraal liefst 19 kapelletjes. We geven toe: we hebben ze niet geteld.

Plaza Santa María en Plaza Rey San Fernando

Deze twee pleinen vormen een beetje het hart van de stad. Vanaf deze twee plekken kun je de enorme kathedraal het best bekijken. Dat Burgos een pelgrimsstad is maakt het vermoeide beeld El Peregrino (De Pelgrim) duidelijk dat ‘rust’ op een bankje op Plaza Rey San Fernando. Rondom de pleinen en de aangrenzende straten kun je de cafés en de restaurantjes vinden. 

De verbinding tussen de pleinen en Río Arlanzón wordt gevormd door de indrukwekkende stadspoort Arco de Santa María (12de eeuw) die vooral aan de rivierzijde imposant is. Ooit was Burgos ommuurd en had het 12 stadspoorten. In het centrum zelf zie je nog meer poorten, zij het van een simpelere bouwstijl.

Mocht je willen wandelen langs de rivier en onder het groen dan kun je je hart ophalen. Grote delen langs de rivier  zijn veranderd in een ontspanningsgebied. Zeker als de zomer extreem warm wordt, kun je je er heerlijk ontspannen. De Paseo del Espolón ligt naast de enorme stadspoort, terwijl iets verderop, richting het westen de Paseo de la Isla ligt, ingebed in water en groen. In de jaren dertig van de vorige eeuw was hier het tijdelijke hoofdkantoor van de dictator Franco gevestigd. 

Plaza Mayor

Niet heel ver verwijderd van de kathedraal en de twee pleinen heb je aan de oostelijke zijde de Plaza Mayor, het kleurrijke hoofdplein van de stad waar het leven zich afspeelt op het plein, onder de arcades, binnen de bars en restaurants. Over eten gesproken. Burgos is beroemd om zijn bloedworst Morcilla de Burgos en de zeer jonge, zachte kaas Queso de Burgos. Loop je vanaf Plaza Mayor naar de rivierbrug Puente de San Pablo dan kom je het heldhaftige standbeeld van de ridder El Cid tegen.

Museum

Aan de andere kant van de brug San Pablo zie je een enorm glazen gebouw staan. Adres: Paseo Sierra de Atapuerca. Dat is het museum voor de Menselijke Evolutie, ofwel in het Spaans: Museo de la Evolución Humana. In dit hypermoderne museum dat bomvol high-techsnufjes zit, worden de belangrijke vondsten van het in de buurt gelegen opgravingsgebied Atapuerca ten toon gesteld, waaronder menselijke botten die ruim een half miljoen jaar oud zijn. Ook is er aandacht voor de menselijke evolutie. Voor de niet-Spaanstalige bezoeker zijn er Engelstalige teksten. We hebben dit museum bezocht; het is een reusachtig gebouw, maar we waren niet erg onder de indruk van de collectie. Maar dat kan ook aan ons liggen.

Overigens telt Burgos zo’n tien musea, waaronder het belangrijke Provinciaal Archeologisch Museum in Casa de Miranda (Museo de Burgos) en het Boek-museum (Museo del Libro). 

Het toeristenbureau is gevestigd aan de: Call Nuño Rasura 7, Burgos.

PS: Op 19 september verlaten we Nederland. We zullen dan onder meer Noord-Spanje bezoeken waaronder Burgos. Daarna reizen we door naar Segovia, Avillam en Granada om uiteindelijk in onze favostad El Puerto de Santa María te landen voor de winterperiode. Je kunt ons volgens via Instagram, Facebook, Mastodon of X (Twitter). Tot dan!