Pintxos-paradijs San Sebastián krijgt ander karakter, maar blijft eetwalhalla

San Sebastián: de poort naar Spanje. En op de terugreis de plek voor een groots en meeslepend afscheid. Een onvergetelijk adíos om de tijd te overbruggen. Voor ons is het Spaans-Baskische San Sebastián al meer dan dertig jaar die plek. Ooit tijdens een bijzonder regenachtige zomer binnen gespoeld om nooit meer echt afscheid te nemen van La Parte Vieja, de oude havenwijk van San Sebastián.

Druipend van de regen dachten we in een soort eetwalhalla terecht te zijn gekomen. Van bar naar kroeg met telkens een klein drankje en een van de tapas-hapjes die hoog opgestapeld op de toog stonden. Je kon gewoon pakken wat je lekker leek. Kleine culinaire kunstwerkjes.

We keken de kunst af bij de oude heren met Baskische petten. Een zurito, ofwel een klein glas bier, of wijn, hapje, praatje en op naar de volgende deur om te kijken wat de kok bij de buurman voor die dag had bedacht. Niemand die bijhield wat je nam. Dat moest je vooral zelf doen. Eerlijkheid telt voor twee.

Géén bord!

Maar tijden zijn veranderd. Het werd drukker en drukker. Toeristen laten zich al jaren een bord in de handen duwen, waarop ze zoveel mogelijk lekkernijen stapelen. De oude mannen kijken hoofdschuddend toe. Maar ja, dit eetparadijs is er voor hen iedere dag. De gemiddelde toerist is er maar even, die wil genieten met hoofdletters.

.
Dit gedrag heeft uiteraard de dynamiek veranderd. Eerlijkheid duurt allang niet meer het langst. Dus de meeste bars noteren hoeveel hapjes (pintxos) er op het bord liggen. Zomaar pakken was er de laatste jaren ook al vaak niet meer bij. Net als je meestal direct moet afrekenen. Gelukkig nog niet overal, maar gezien de toegenomen drukte wel het beste voor het personeel en uiteindelijk de kas van het bedrijf.

De glazen ‘Berlijnse’ muur.

Maar sinds Covid-19 heeft de wereld in luilekkerland een metamorfose ondergaan. Alles staat achter glas. Alleen de barmedewerker kan nog bij de pintxos (Baskisch) of de tapas (Spaans) komen. Jij wijst aan. Hij of zij legt het op een schoteltje. In sommige bars hebben ze zelfs een heuse glazen Berlijnse Muur opgesteld. Een vitrinekast vol lekkers.

Bij andere krijg je een lijst met nummers, die corresponderen met de nummers bij de hapjes. Je loopt loerend langs de heerlijkheden, noteert de nummertjes, geeft het papiertje aan de jongste bediende en na een paar minuten staan de kostelijkheden op je tafeltje.

Pintxos-luilekkerland

Onze vraag natuurlijk waarom? Is het Covid-19 of de enorme drukte met name tijdens weekeinden en vakanties die ervoor zorgt dat de pinxtos beschermd moeten worden? Volgens het barpersoneel is er een jaar of tien geleden een wet aangenomen die het voedsel beter moet beschermen. Want normaal kon natuurlijk iedereen pakken, maar het misschien ook weer terug leggen of er overheen niesen of hoesten.

Meer informatie over deze stad en de omgeving kun je vinden in Het grote Spaanse routeboek

Tot 2020 trok niemand zich iets van die nieuwe wet aan. Maar de vele doden door corona hebben er in Spanje aardig ingehakt. Iedereen begreep dat hoesten en niesen absoluut geen onschuldige uitingen zijn.

Ja, het maakt de ongedwongen sfeer een stuk minder. Maar San Sebastían blijft een luilekkerland voor iedereen die droomt van hartige taartjes en creatief eten. San Sebastián is overigens de Spaanse naam voor de stad. De Basken zelf noemen de mondaine badplaats in hun eigen taal Donostia.

Op zoek naar kwaliteit? Volg de locals

En ja, er zijn grote verschillen in kwaliteit. Kijk vooral waar de oudere locals naar binnenschuiven. De mannen en vrouwen met halve glazen, die na een hapje verder gaan. Vermijd de met mayonaise opgeklopte pintxos. Bijna elke bar heeft trouwens z’n eigen specialiteiten. Probeer die uit. En durf door te lopen als het café je niets lijkt. De keuze is reuze. We schatten het aantal restaurants alleen in het oude centrum (Parte Zaharra op z’n Baskisch) op wel honderd panden.

Zie ook: Voorproefje via toeristenbureau van Donostia